Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7471:2005 về Các sản phẩm kim loại tấm đã hoàn thiện

^*) Yêu cầu về chiều dày theo phép đo ba điểm và một điểm, xem 2.4.

^*) Lớp phủ hữu cơ thường được dùng để tăng thẩm mỹ.

^**) Toàn bộ các mép mẫu phải được phủ một lớp dày để ngăn cản tác động ăn mòn của môi trường.

CHÚ THÍCH: Phân loại khí quyển được đưa ra trong Phụ lục B.

2.5  Độ bền va đập của sản phẩm sơn phủ

Khi mẫu lấy từ các sản phẩm kim loại đã sơn phủ được thử nghiệm độ bền va đập theo Phụ lục E, sử dụng các mức năng lượng va đập nêu trong Bảng 2.2, độ bám dính của lớp sơn phải được bảo toàn. Đối với thép, thử nghiệm này áp dụng cho chiều dày kim loại nền trong khoảng 0,4 mm đến 1,2 mm.

Nếu mẫu thử bị đứt trước khi đạt tới một mức năng lượng nào đó, độ bám dính của lớp sơn phải được đánh giá ngay khi mẫu bị đứt.

CHÚ THÍCH: Nếu màng sơn khi thử nghiệm bị rạn nứt hoặc hóa bột sơn trên sản phẩm loại 1, cũng không cần thiết loại bỏ sản phẩm.

Bảng 2.2 - Các mức năng lượng va đập áp dụng cho thử nghiệm va đập

...

...

...

Kim loại nền

Thép (J)

1

7

2

10

3

10

4

...

...

...

5

10

6

5

2.6  Độ bám dính

2.6.1  Thử uốn chữ T cho các tấm và băng kim loại đã phủ sơn

Khi thử theo hướng dẫn trong Phụ lục F, độ bám dính của màng sơn phải đủ đảm bảo để màng sơn không bị tróc khỏi bề mặt kim loại.

2.6.2  Thử nghiệm viên bi cho các tấm và băng kim loại đã phủ màng hữu cơ/ lớp mạ kim loại

Khi thử nghiệm theo Phụ lục G, độ bám dính của màng hữu cơ phải không thấp hơn cấp D đối với các sản phẩm sử dụng trong nhà và cấp B đối với các sản phẩm sử dụng ngoài trời. Yêu cầu này áp dụng cho cả mẫu vừa xuất xưởng và mẫu để lâu.

...

...

...

2.8  Tuổi thọ (độ bền lâu) của màng hữu cơ (áp dụng cho sản phẩm loại 3, 4, 5 và 6). Khi thử trên các trạm, theo các yêu cầu trong Phụ lục H, tuổi thọ của hệ lớp phủ hữu cơ phải được bảo toàn nguyên vẹn và phải phù hợp với các mức nêu trong Bảng 2.3 cho các trạm thử bức xạ mặt trời và với mức phồng rộp nêu trong Bảng 2.4 cho các trạm thử ăn mòn. Ngoài ra, các mẫu thử ăn mòn sau khi thử trên trạm phải đảm bảo cấp 0 về độ rạn nứt, xem AS 1580.481.1.8, cũng như cấp 0 về độ bong tróc, xem AS 1580.481.1.10.

Tiêu chuẩn này không qui định tuổi thọ của màng hữu cơ khi thử uốn các tấm thử tạo hình, kết quả thử chỉ là để nhà sản xuất tham khảo.

CHÚ THÍCH: Tác động của khí hậu lên các sản phẩm đã phủ sơn và phủ màng hữu cơ/lớp mạ kim loại được đưa ra trong Phụ lục I.

Bảng 2.3 - Yêu cầu tuổi thọ 4 năm đối với hệ lớp phủ hữu cơ thử nghiệm tại các trạm thử bức xạ mặt trời *)

Dạng suy giảm

Phương pháp thử

Mức cao nhất cho phép

Trắng

Màu

...

...

...

E

I

S

E

I

Độ phai màu

AS 1580.481.1.2

1

0

...

...

...

2

0

3

Thay đổi độ bóng

AS 1580.481.1.5

4

2

5

4

...

...

...

5

Độ rạn **

AS 1580.481.1.7

0

0

0

0

0

0

...

...

...

Độ hóa phấn

AS 1580.481.1.11

...

...

...

0

2

1

0

2

Độ thay đổi màu sắc

AS 1580.481.1.12

1

0

...

...

...

2

0

3

Độ nứt

AS 1580.481.1.8

0

0

0

0

...

...

...

0

...

...

...

AS 1580.481.1.10

0

0

0

0

0

0

Độ bong tróc

AS 1580.481.1.9

...

...

...

0

0

0

0

0

Hình thức bên ngoài

AS 1580.481.1.1

0

0

...

...

...

0

0

0

^*) Trạm thử nghiệm bức xạ mặt trời có thời gian chiếu sáng trung bình > 8 giờ/ngày và bức xạ mặt trời > 550 mWh/cm².

^**) Độ rạn nứt tế vi (rạn chỉ thấy được dưới kính lúp phóng đại 10 lần) có thể được chấp nhận đối với các sản phẩm có phủ màng hữu cơ/ lớp mạ kim loại.

Ký hiệu: S- Hoàn thiện bình thường; E- Hoàn thiện nâng cao; I- Hoàn thiện công nghiệp.

Bảng 2.4 - Yêu cầu tuổi thọ 4 năm (liên quan đến sự bong tróc trên mặt phẳng) đối với hệ lớp phủ hữu cơ thử trên các trạm thử ăn mòn

Loại sản phẩm

Kim loại nền

...

...

...

Cấp C4 ^*)

Cấp C5 ^*)

4

Nhôm-kẽm (5 và 55 % nhôm)

1 - S2

2 - S2

5

Nhôm-kẽm (5 và 55 % nhôm)

1 - S2

...

...

...

6

Bất kỳ một lớp phủ kim loại nào có thêm lớp phủ che chắn thích hợp

0

0

^*) Cấp độ ăn mòn năm đầu tiên của kẽm phù hợp với ISO 9223.

2.9  Độ chịu ẩm. Mẫu sau khi chuẩn bị thích hợp (có rạch hoặc không rạch) được thử 500 h theo phương pháp ASTM D 2247 và đánh giá theo tiêu chuẩn AS 1580, các phương pháp 408.4, 481.1.9 và 481.3, các sản phẩm kim loại đã hoàn thiện phải thỏa mãn các yêu cầu nêu ra ở Bảng 2.5.

Bảng 2.5 - Yêu cầu về độ chịu ẩm

Dạng suy giảm

AS 1580, Phương pháp

...

...

...

Đáy vết rạch

481.3

Với độ rộng lớn nhất là 2 mm, kim loại nền không bị ăn mòn.

Giảm độ bám dính

408.4

Cấp 0

Độ bong tróc

481.9

Không lớn hơn cấp 2 - S2

...

...

...

481.3

Cấp 0

2.10  Độ bền muối (áp dụng cho sản phẩm loại 2 (b), 3, 4, 5 và 6). Sau khi chuẩn bị (rạch hoặc không rạch), mẫu được thử nghiệm phun muối theo Phụ lục H và đánh giá theo AS 1580, phương pháp 408.4, 481.1.9, và 481.3, sản phẩm đã hoàn thiện phải thỏa mãn các yêu cầu nêu trong Bảng 2.6.

Bảng 2.6 - Yêu cầu về độ bền muối

Dạng hư hỏng

AS 1580, Phương pháp

Yêu cầu

Đáy vết rạch

481.3

...

...

...

Giảm độ bám dính

408.4

Cấp 0

Độ bong tróc

481.1.9

Không thấp hơn cấp 2 - S3

Độ ăn mòn KL nền

481.3

Cấp 0

...

...

...

Bảng 2.7 - Yêu cầu về độ cứng chì than

Loại sản phẩm

Độ cứng chì than nhỏ nhất

1

HB

2(a), (b)

HB

3

HB

...

...

...

HB

5

-

6

-

Phụ lục A

(tham khảo)

Hướng dẫn đặt hàng

...

...

...

Các tiêu chuẩn AS và NZS đã đề cập đến các yêu cầu kỹ thuật cho các loại sản phẩm có liên quan, tuy nhiên, không thể bao quát tất cả những điều khoản cần phải có trong hợp đồng. Phụ lục này đưa ra các yêu cầu thông tin cần được người đặt hàng cung cấp khi họ có nhu cầu hoặc khi đặt hàng.

A.2  Thông tin được cung cấp bởi người đặt hàng

Người đặt hàng cần cung cấp các thông tin sau đây khi có nhu cầu hoặc khi đặt hàng sau khi tham khảo các hướng dẫn nêu trong Phụ lục này.

a) phân loại sản phẩm kim loại và lớp phủ hữu cơ, bao gồm cả chiều dày danh nghĩa;

b) loại sản phẩm;

c) màu sắc lớp phủ;

CHÚ THÍCH: Đối với một dự án, cần sử dụng cùng một mẻ sản phẩm để đảm bảo sự đồng nhất về màu sắc và sự hợp màu thỏa đáng.

d) độ bóng của lớp phủ;

e) mức độ hoàn thiện của lớp phủ, nếu áp dụng, tức là hoàn thiện bình thường, hoàn thiện nâng cao hay hoàn thiện công nghiệp;

...

...

...

g) các yêu cầu riêng, ví dụ; các phép thử tùy chọn.

CHÚ THÍCH: Có rất nhiều loại hệ sơn và lớp màng hữu cơ áp dụng trên nền kim loại và bởi vì tính chất vận hành vốn đã có phạm vi rất rộng, nên có thể cần phải bổ sung các thử nghiệm như nêu trong phần 2 của tiêu chuẩn này nhằm dự báo tính năng để đáp ứng các yêu cầu sử dụng cuối cùng.

Các thử nghiệm nêu trong ASTM G 53 được sử dụng khi cần có những dự báo định lượng hơn về các thử nghiệm khí hậu gia tốc. Tương quan giữa kết quả thử gia tốc và kết quả thử trong điều kiện tự nhiên không được đảm bảo.

Khi sản phẩm được sử dụng trong điều kiện ẩm ướt có thể gây ngưng tụ ẩm, như khi vận chuyển, bảo quản hoặc sau khi lắp ráp, cần thiết phải thử theo thông báo kỹ thuật về phương pháp thử NCCA số 111-6, có sử dụng hơi nước ít nhất là ở 60°.

h) yêu cầu số lượng;

i) thông tin về giao hàng;

j) yêu cầu về lưu kho và bảo quản;

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn về lưu kho và bảo quản của các sản phẩm đã hoàn thiện được đưa ra trong Phụ lục K.

k) viện dẫn của tiêu chuẩn này.

...

...

...

Phụ lục B

(tham khảo)

Môi trường khí quyển

Theo ISO 9223, độ xâm thực ăn mòn của khí quyển được phân thành các cấp như sau:

a) Nhẹ (Cấp 1-2). Khí quyển có độ xâm thực ăn mòn nhẹ là khí quyển của những vùng ở xa bờ biển, xa vùng công nghiệp và không phải vùng nhiệt đới. Ví dụ như vùng lục địa, rừng núi nằm giữa lục địa Australia. Việc bảo vệ chống ăn mòn trong vùng này là tối thiểu. Tốc độ ăn mòn thép cácbon trong khoảng 10 μm/năm.

b) Trung bình (Cấp 2). Khí quyển có độ xâm thực ăn mòn trung bình, chịu ảnh hưởng không lớn của khí hậu biển hoặc nhiệt đới hoặc cả hai. Ví dụ: vùng vịnh kín ở Melbourne hoặc cao nguyên miền trung Việt Nam. Tốc độ ăn mòn thép cácbon trong vùng này trong năm đầu là 10 - 25 μm/năm.

c) Nhiệt đới (Cấp 2). Khí hậu nhiệt đới bị ảnh hưởng nhiều của biển như vùng Queensland (Australia) hoặc vùng duyên hải Việt Nam. Loại khí hậu này không thể phân định bằng tốc độ ăn mòn, mặc dù số liệu thu thập được có thể xếp vùng này vào cấp 2. Tuy độ xâm thực ăn mòn trong vùng khí hậu nhiệt đới, nói chung, là thấp, nhưng tác động phá hủy của môi trường lên lớp phủ hữu cơ đòi hỏi phải có biện pháp bảo vệ đặc biệt.

a) Công nghiệp (Cấp 3-4). Thường khí hậu công nghiệp thuộc loại 3, đôi khi đạt loại 4. Loại 4 là khí hậu chung quang các khu công nghiệp liên hợp, gần bờ biển. Có rất ít vùng công nghiệp vĩ mô, tuy nhiên khu công nghiệp vi mô (vi khí hậu) cũng là rất quan trọng, môi trường trong vùng công nghiệp ô nhiễm trung bình đến công nghiệp ô nhiễm nặng đều thuộc loại này. Do sự có mặt các chất ô nhiễm, đòi hỏi các lớp phủ hữu cơ phải chịu được môi trường axit nhẹ. Tốc độ ăn mòn thép cácbon trong năm đầu lớn hơn 25 μm/năm.

b) Biển (Cấp 3). Môi trường biển bao gồm những vùng bị ảnh hưởng của muối biển ở mức độ trung bình. Phạm vi vùng này bị chi phối bởi gió, địa hình và thảm thực vật. Các vùng được che chắn thường có khoảng cách khoảng nửa kilomet từ bờ biển. Đa số lãnh thổ Việt Nam nằm trong vùng này. Ở Australia, đó là vùng bờ biển Qeensland và New South Wales. Tốc độ ăn mòn thép cácbon trong năm đầu là 25-50 μm/năm.

...

...

...

d) Rất khắc nghiệt (Cấp 5).

Cấp này gồm có môi trường biển, công nghiệp và địa nhiệt và được phân làm hai nhóm:

- môi trường biển rất khắc nghiệt có tốc độ ăn mòn cực kỳ cao. Phải sử dụng những hệ lớp phủ có độ bền sử dụng đặc biệt.

- khí hậu công nghiệp khắc nghiệt. Đây là vùng có tốc độ ăn mòn từ cao đến rất cao, dưới đất, trong nước, ở vùng triều lên xuống, trong các nhà máy hóa chất (và vùng địa nhiệt).

Đối với khí hậu vùng này, phải áp dụng những lớp phủ đặc biệt, việc lựa chọn các lớp phủ đó không nằm trong phạm vi của tiêu chuẩn này.

Phụ lục C

(qui định)

Chọn và chuẩn bị mẫu thử

...

...

...

Nếu không có những yêu cầu riêng trong tiêu chuẩn sản phẩm, tấm mẫu thử phải được cắt từ sản phẩm kim loại đã hoàn thiện và phải có cỡ kích thước thích hợp.

Kích thước mẫu thử phải thích hợp cho việc thử được quy định trong các tiêu chuẩn tương ứng. Kích thước và cấu hình của mẫu thử ăn mòn trên các trạm ăn mòn có thể là tấm phẳng hoặc tấm có cấu hình đặc biệt như nêu trên Hình C.1. Tấm mẫu thử bức xạ mặt trời trên các trạm là những tấm phẳng và không rạch. Nếu là tấm phẳng, kích thước tối thiểu là 100 mm x 150 mm.

C.2  Mẫu đo chiều dày

Khi thử theo phép đo ba điểm, phải chọn đồng thời ba mẫu từ một mảnh có đủ chiều rộng theo trình tự sau:

a) cắt một mẫu ở giữa của mảnh kim loại;

b) hai mẫu còn lại được lấy ở các vị trí bất kỳ ngoài phần giữa và cách mép 25 mm.

CHÚ DẪN:

1- T = chiều dày của kim loại

...

...

...

3- Chiều dày của kim loại ≤ 1,2 mm

4- Khi cần bảo vệ mép cạnh, phải sử dụng những vật liệu đặc biệt hoàn toàn bền với tác động của môi trường thử nghiệm.

5- Tấm mẫu thử phải được đánh số thứ tự, trong trường hợp màng sơn, các đường rạch được xiết vào đến kim loại nền bằng dao cạo, dao y tế hoặc một dụng cụ tương tự. Đối với các sản phẩm loại 6, có phủ màng hữu cơ dạng che chắn/lớp mạ kim loại, không cần phải rạch mẫu.

Hình C.1 - Profin và kích thước của tấm mẫu từ các sản phẩm tấm và băng dùng để thử tuổi thọ (độ bền lâu) ngoài trời (kích thước: mm)

Phụ lục D

(tham khảo)

Yêu cầu về điều kiện bề mặt của kim loại nền để sử dụng tối ưu lớp phủ hữu cơ

D.1  Quy định chung

...

...

...

Các yêu cầu quan trọng nhất của kim loại nền là:

1) Bề mặt phải có cấu trúc không có lỗ rỗ, không phân lớp và không có các vết kim loại lạ, vì chúng làm giảm hiệu quả của quá trình xử lý bề mặt (khi làm sạch và áp dụng lớp biến tính), ảnh hưởng xấu đến tính chất của lớp phủ hữu cơ trong quá trình phủ và khi bị tác động của khí hậu (phong hóa).

2) Bề mặt phải được làm sạch hoàn toàn khỏi các chất đã dùng để xử lý bề mặt trong nhà máy, vì các hóa chất còn lưu lại có thể làm giảm độ bám dính cũng như khả năng bảo vệ chống ăn mòn của lớp phủ hữu cơ.

3) Bề mặt phải được làm sạch hoàn toàn khỏi các bụi cơ học như phôi bào, hạt mài, các vết ố oxit hoặc dầu trong quá trình gia công cũng như do nước trong quá trình lưu kho và vận chuyển.

D.2  Thép

Bề mặt và cấu trúc tối ưu của thép để mạ nhôm kẽm đạt được bằng cán là và khi lớp phủ có độ tạo vân hoa nhỏ nhất.

Lớp phủ điển hình được phân loại theo ký hiệu của thép nền như nêu trong tiêu chuẩn này.

Phụ lục E

...

...

...

Thử độ bền va đập ngược

E.1  Phạm vi áp dụng

Phụ lục này đưa ra phương pháp đánh giá độ bền va đập ngược của sản phẩm kim loại đã sơn phủ và dự báo độ bám dính của lớp phủ trên kim loại nền. Đối với thép, thử nghiệm này chỉ áp dụng cho độ dày của kim loại nền từ 0,4 mm đến 1,2 mm.

E.2  Nguyên lý

Mẫu thử từ sản phẩm kim loại đã phủ sơn được đập từ mặt sau bằng một viên bi có đường kính quy định, với một lực quy định. Độ bám dính của lớp phủ sau khi chịu va đập được đánh giá thông qua kiểm tra mức độ bong của màng sơn bằng cách dán băng dính vào bề mặt kiểm tra rồi bóc ra nhanh.

E.3  Thiết bị

Cần phải có các thiết bị sau đây:

a) máy thử va đập được trang bị chày và cối có đường kính 19 mm, hoặc có bán kính khác theo quy định trong tiêu chuẩn sản phẩm.

CHÚ THÍCH: Có thể sử dụng thiết bị thử độ bám dính thay đổi Gardner.

...

...

...

CHÚ THÍCH: Ví dụ các loại băng dính Scotch 600 và Bear 503.

E.4  Chuẩn bị mẫu thử

Mẫu thử có chiều rộng là 50 mm và chiều dài khoảng 50 mm. Nhiệt độ của mẫu thử khi bắt đầu thử là 25 ± 5 °C.

E.5  Quy trình thử

a) đặt mẫu thử vào máy thử sao cho mặt đã sơn đối diện với búa đập;

b) điều chỉnh búa đập ở lực đập quy định;

c) khởi động máy, và cho búa đập tác động lên mẫu thử;

d) lấy mẫu thử ra khỏi máy, dán băng dính vào vùng bị biến dạng của mặt có sơn phủ. Ép chặt băng dính để loại hết bọt khí;

e) bóc nhanh băng dính ra bằng cách kéo băng dính vuông góc với bề mặt không bị biến dạng;

...

...

...

E.6  Phiếu thử

Phiếu thử cần có các thông tin sau:

a) tên người và cơ quan chịu trách nhiệm thử;

b) số phiếu thử và ngày lập;

c) chi tiết về máy thử;

d) chi tiết về mẫu thử và hệ lớp phủ đem thử;

e) mức năng lượng va đập dùng khi thử;

f) kết quả thử và xác định tính hợp chuẩn hoặc không phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn này;

g) viện dẫn phương pháp thử này, tức là Phụ lục E của tiêu chuẩn này.

...

...

...

Phụ lục F

(qui định)

Thử độ bám dính bằng phương pháp uốn chữ “T”

F.1  Phạm vi áp dụng

Phụ lục này đưa ra phương pháp đánh giá độ bám dính của lớp phủ sơn bằng thử uốn chữ "T". Phương pháp này thích hợp cho các sản phẩm tấm và băng kim loại đã hoàn thiện có độ dày đến 1,2 mm.

F.2  Nguyên lý

Sản phẩm kim loại đã hoàn thiện được uốn quanh một trục có đường kính quy định. Độ bám dính của lớp phủ sơn phía ngoài nơi uốn được đánh giá bằng cách dán băng dính vào bề mặt cần kiểm tra, rồi bóc ra nhanh.

F.3  Thiết bị

Cần phải có các cơ cấu sau đây:

...

...

...

b) băng dính có chiều rộng từ 20 mm đến 25 mm, gần trong suốt, nhạy áp suất, có lực bám dính nhỏ nhất 5 N và lớn nhất 15 N trên chiều rộng 24 mm, khi thử theo AS 1635.3.1.

CHÚ THÍCH: Ví dụ loại băng dính Scotch 600 hoặc Bear 503.

F.4  Chuẩn bị mẫu thử

Mẫu thử có chiều rộng là 50 mm và phải có đủ chiều dài phù hợp với các yêu cầu thử. Nhiệt độ của mẫu thử khi bắt đầu thử nghiệm là 25 °C ± 5 °C.

CHÚ THÍCH: Mẫu thử có chiều dài 200 mm là phù hợp.

F.5  Quy trình thử

a) kẹp một đầu (khoảng 25 mm) của mẫu thử vào etô;

b) uốn mẫu thử 90°, lớp phủ cần đánh giá nằm phía mặt lồi của chỗ uốn;

c) tháo mẫu thử ra khỏi êtô và uốn tiếp 180° bằng tay;

...

...

...

e) uốn một lần nữa quanh điểm khởi đầu này để có hình chữ "T" và ép chặt (bán kính bên trong của chỗ uốn gập này là 1 T) và cứ thế tiếp tục cho đến khi đạt yêu cầu (xem Hình F.1 và Bảng F.1);

CHÚ THÍCH: Yêu cầu về bán kính uốn cho sản phẩm thép đã phủ sơn có tính đến kim loại nén và loại sản phẩm (xem Bảng F.1).

f) dán băng dính toàn bộ chiều dài bên ngoài của chỗ uốn gập, và ép mạnh;

g) bóc nhanh băng dính bằng cách kéo vuông góc với chỗ uốn gập;

h) kiểm tra mẫu thử về khả năng bóc tách lớp sơn;

i) đưa ra kết luận rằng sơn không bị bong tróc tại vùng uốn gập.

F.6  Phiếu thử

Phiếu thử cần có các thông tin sau:

a) tên người và cơ quan chịu trách nhiệm thử;

...

...

...

c) chi tiết về mẫu thử và hệ lớp phủ đem thử;

d) kết quả thử và xác định tính hợp chuẩn hoặc không phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn này;

e) viện dẫn phương pháp thử, tức là Phụ lục F của tiêu chuẩn này.

Hình F.1 - Minh họa cách gập mẫu để có được các đường kính bên trong khác nhau tại chỗ uốn gập (biểu thị theo chiều dày, 0T)

Bảng F.1 - Mức độ bám dính cực đại khi uốn chữ "T" đối với thép đã hoàn thiện

Kim loại nền

Loại sản phẩm

Bán kính bên trong của vị trí uốn

...

...

...

1

2 T

2

5 T

3

5 T

...

...

...

5 T

5

4 T

Ký hiệu T - chiều dày tấm hoặc băng thép.

Phụ lục G

(qui định)

Thử độ bám dính bằng viên bi cho các màng hữu cơ/lớp mạ kim loại

...

...

...

Phụ lục này áp dụng cho các sản phẩm có phủ màng hữu cơ/lớp mạ kim loại và đưa ra phương pháp đánh giá độ bám dính của màng hữu cơ.

G.2  Nguyên lý

Một viên bi có đường kính quy định được ép vào màng hữu cơ/lớp mạ kim loại để làm lồi lớp phủ. Sau đó dùng một dao mổ hoặc dụng cụ tương tự để bóc lớp phủ ra khỏi kim loại nền. Kết quả được so sánh với ảnh chuẩn để định ra cấp độ bám dính.

G.3  Thiết bị

Cần có các cơ cấu sau đây:

a) một khối thép 75 mm x 75 mm x 25 mm có một lỗ đường kính 27 mm ở giữa. Mép của lỗ được vê tròn với bán kính không nhỏ hơn 1,5 mm;

b) một viên bi có đường kính danh nghĩa là 25 mm;

c) một miếng đệm cao su có lỗ đường kính 25 mm ở giữa để giữ viên bi;

d) kích thủy lực để tác dụng lực lên viên bi.

...

...

...

G.4  Chuẩn bị mẫu thử

Cắt ít nhất hai mẫu, kích thước 75 mm x 75 mm từ sản phẩm trong quá trình sản xuất, rồi chuẩn bị như sau:

a) mỗi mẫu được rạch hai đường cắt xuống màng hữu cơ, không rạch vào nền kim loại, cách đều tâm. Vết rạch dài 50 mm, song song và cách nhau 6 mm;

b) rạch hai đường nữa, cách đều tâm, song song nhau, vuông góc với hai đường ban đầu tạo ra ô vuông ở giữa có cạnh 6 mm;

c) lão hóa một trong hai mẫu đã rạch ở nhiệt độ 80 °C ± 2 °C trong 3 tháng rồi để nguội đến nhiệt độ phòng;

d) mẫu thứ hai đã rạch được giữ lại để thử trong điều kiện tương tự sản xuất.

G.5  Quy trình thử

Tiến hành thử độ bám dính trên cả mẫu đã lão hóa và mẫu không lão hóa theo quy trình sau:

a) đặt mẫu thử vào máy, với mặt được rạch đối diện với hướng nén của hòn bi. Định vị viên bi sao cho nó vừa chạm vào bề mặt mẫu. Nhiệt độ của mẫu thử khi bắt đầu thử nghiệm là 25 °C ± 5 °C.

...

...

...

CHÚ THÍCH: Nếu mẫu thử có lớp phủ trên hai mặt thì lặp lại phép thử cho cả hai mặt.

c) tháo mẫu thử ra khỏi máy, dùng dao mổ tách lớp phủ khỏi kim loại nền;

d) so sánh mẫu thử với mẫu tiêu chuẩn trong ảnh để định ra mức độ bám dính (xem hình G.1);

e) ghi mức độ bám dính.

G.6  Báo cáo kết quả thử

Báo cáo kết quả thử cần có các thông tin sau:

a) tên người và cơ quan chịu trách nhiệm thử;

b) số phiếu thử và ngày lập;

c) chi tiết về máy thử;

...

...

...

e) viện dẫn phương pháp thử, tức là Phụ lục G của tiêu chuẩn này.

Hình G.1 - Bộ ảnh chuẩn về mức độ bám dính của màng hữu cơ trên nền kim loại

Phụ lục H

(qui định)

Quy trình thử tuổi thọ và độ bền muối

H.1  Phạm vi áp dụng

Phụ lục này đưa ra quy trình thử để xác định tuổi thọ và độ bền muối của sản phẩm đã sơn và sản phẩm đã phủ màng hữu cơ/lớp mạ kim loại.

...

...

...

a) gắn lên giá phơi các mẫu thử lấy từ các sản phẩm kim loại đã hoàn thiện, được chuẩn bị theo Phụ lục C, ở hai hoặc nhiều trạm thử nghiệm, sao cho ít nhất 1 mẫu sản phẩm loại 3, 4, 5 và 6 phải được thử bức xạ mặt trời, ít nhất một mẫu thử của sản phẩm loại 4, 5 và 6 phải được thử trên trạm ăn mòn.

b) gá mẫu lên giá theo góc nghiêng 45° theo AS/NZS 1580.457.1.

c) sau 48 tháng phơi liên tục, quan sát và đánh giá chất lượng mẫu theo yêu cầu kỹ thuật nêu trong 2.8.

H.3  Thử phun muối

Quy trình thử này tiến hành trên các mẫu phẳng, theo mô tả sau đây:

a) rạch một đường rạch trên mỗi tấm mẫu thử bằng một mũi dao sắc, nhọn, cứng (mũi cacbit wonfram) như dao mổ hoặc dụng cụ tương tự để tạo ra một đường xước ranh giới giữa màng sơn và nền kim loại.

CHÚ THÍCH: Không cần rạch trên sản phẩm có phủ màng hữu cơ/lớp mạ kim loại.

b) bảo vệ các mép cạnh bằng một loại sơn ngăn nước thích ứng, chất bọc bịt đóng rắn trung tính hoặc băng nhựa đủ ổn định trong điều kiện thử. Đối với sản phẩm có mạ, các mép, cạnh cần được bảo vệ cẩn thận hơn.

c) thử mẫu trong tủ thử theo AS 2331.3.1 hoặc AS 2331.3.2 và theo yêu cầu kỹ thuật trong Bảng H.1 với phần rạch được treo gần thẳng đứng, và dự báo kết quả.

...

...

...

- nền kim loại dưới vết rạch theo AS 1580.481.3;

- độ giảm độ bám dính theo AS 1580.408.4;

- độ bong tróc theo AS 1580.481.1.9;

- độ ăn mòn theo AS 1580.481.3.

Bảng H.1 - Thời gian yêu cầu cho thử phun muối đối với lớp phủ trên nền thép

Loại sản phẩm

Thời gian thử (h)

2 (b)

100

...

...

...

500

4

1000

5

2000

6

2000

H.4  Phiếu thử

Phiếu thử cần có các nội dung sau:

...

...

...

b) số phiếu thử và ngày lập;

c) đối với thử nghiệm độ bền lâu, cần nêu rõ loại sản phẩm, trạm phơi mẫu và kết quả đánh giá mẫu thử;

d) đối với thử nghiệm phun muối, cần nêu rõ dạng sản phẩm và kết quả đánh giá tấm mẫu thử;

e) viện dẫn phương pháp thử, tức là Phụ lục H của tiêu chuẩn này.

Phụ lục I

(tham khảo)

Tác động của khí hậu lên các sản phẩm đã phủ sơn và phủ màng hữu cơ/lớp mạ kim loại

I.1  Quy định chung

...

...

...

Sự thay đổi bề ngoài của lớp phủ hữu cơ không hoàn toàn có nghĩa là lớp phủ đã mất khả năng bảo vệ kim loại nền.

Những thay đổi có thể xảy ra và ảnh hưởng của chúng đến tính năng của sản phẩm kim loại đã hoàn thiện được giới thiệu từ I.2 đến I.6:

I.2  Mất độ bóng

Độ bóng ban đầu giảm dần do sự già hóa bởi tác động của tia cực tím, nhất là khi bề mặt bóng hướng về phía mặt trời. Các chất ô nhiễm khí quyển, như khói khí sunfurơ, amoniac, bụi tích tụ có thể làm mất độ bóng của màng sơn.

Tốc độ giảm độ bóng do bụi tích tụ ở bề mặt thẳng đứng thấp hơn so với bề mặt nằm ngang, sản phẩm kim loại được sơn phủ trước trong nhà máy thường giữ được độ bóng lâu hơn so với sản phẩm được thi công ở hiện trường trong cùng một điều kiện sử dụng.

Sự mất độ bóng thường kèm theo sự hóa phấn.

I.3  Sự hóa phấn

Hóa phấn là sự tách một hoặc một vài thành phần của màng sơn hữu cơ ở dạng bột mịn, bám dính không chặt vào bề mặt. Hóa phấn xảy ra chậm trên các sản phẩm được phủ sơn trong nhà máy và thường không phải là khuyết tật nghiêm trọng, trừ khi nó xảy ra ngay khi bắt đầu sử dụng sản phẩm.

I.4  Sự rạn

...

...

...

Thường hay gặp rạn nứt nhẹ trong hoặc sau mùa lạnh, nó không gây tác hại đến chất lượng sản phẩm, được xem là sự xuất hiện theo thời gian của ứng suất bên trong.

I.5  Sự xạm màu (colour fading)

Mặc dù sự xạm màu dẫn đến hiện tượng mất màu của lớp phủ, nhưng là thuật ngữ bao quát chung cho mọi sự thay đổi màu, kể cả khi màng sơn bị xám lại. Mức độ và tốc độ phai màu tăng khi thời gian phơi dưới tia cực tím tăng. Sự phai màu cũng có liên quan đến bản chất của chất độn trong lớp phủ và điều kiện môi trường.

Sự bạc màu do tích tụ bụi bẩn, hóa phấn và sự hấp thu các chất lạ thường ít được quan tâm và cũng có khi hiểu nhầm là sự thay đổi màu. Khi lau sạch, màu sắc ban đầu thường được phục hồi lại. Tuy nhiên khi có sự hóa phấn đồng thời với sự phai màu, thì màu sắc ban đầu khó được phục hồi lại.

I.6  Sự mài mòn của lớp phủ hữu cơ

Sự mòn của lớp phủ hữu cơ do khí hậu tự nhiên phụ thuộc nhiều vào điều kiện phơi sáng. Lớp phủ bị mài mòn ít hoặc không bị mài mòn khi sản phẩm được sử dụng trong nhà.

Bề mặt sản phẩm hướng về phía mặt trời, hoặc tạo ra một góc nghiêng, thường bị suy giảm với tốc độ 2 lần cao hơn so với sản phẩm định hướng thẳng đứng, quay mặt ngược hướng mặt trời, hoặc dưới mái che.

Nói chung, sản phẩm lắp đặt theo một góc nghiêng thường bị mài mòn nhiều hơn so với sản phẩm thẳng đứng.

Tác động của bụi bẩn hoặc chất thải công nghiệp có thể giảm đáng kể nhờ nước mưa hoặc phun nước. Sản phẩm nằm dưới mái che, và sản phẩm bị khuất cần được rửa nước định kỳ.

...

...

...

Phụ lục K

(tham khảo)

Lưu kho và bảo quản các sản phẩm

Các sản phẩm đã hoàn thiện cần thiết phải được giữ khô trong quá trình vận chuyển và lưu kho bằng các bao bọc cách ly khỏi mặt đất. Nếu như các kiện hàng hoặc cuộn sản phẩm bị ướt, cần phải tách ra từng lớp, lau khô bằng vải sạch và được xếp lại sao cho sự lưu thông không khí tạo điều kiện cho quá trình hong khô. Sử dụng các quy trình đó tránh được sự suy giảm của các lớp phủ để không làm suy giảm tuổi thọ thiết kế cũng như làm xấu hình thức bên ngoài của sản phẩm.

Sản phẩm đã hoàn thiện được nâng xếp trực tiếp, không được kéo qua các bề mặt ráp, gồ ghề hoặc kéo lên nhau. Cần phải thận trọng tránh kéo các thiết bị cắt hoặc gia công trên bề mặt sản phẩm đã hoàn thiện.

Kho chứa các sản phẩm đã hoàn thiện cần được đảo thường xuyên bởi vì một số tính chất cơ học của lớp phủ có thể có thay đổi phần nào trong quá trình lưu kho lâu, ví dụ thời hạn trên 6 tháng. Những thay đổi đó thường rất nhỏ và không có ý nghĩa đối với hầu hết các quá trình sản xuất. Tuy nhiên, chúng có thể sẽ gây khó khăn cho quá trình sản xuất khi phải gia công tạo hình phức tạp.