Tiêu chuẩn TCVN 8928:2023 về Phòng, chống bệnh hại cây rừng - Hướng dẫn chung

Bảng A.2  Áp dụng đối với bệnh hại quả, hạt trên cây lấy quả.

Cấp bệnh

Mức độ biểu hiện

0

Không có quả, hạt bị bệnh

1

Tỷ lệ quả, hạt bị bệnh trên cây dưới 10 %

2

Tỷ lệ quả, hạt bị bệnh trên cây từ 10 % đến dưới 25 %

...

...

...

Tỷ lệ quả, hạt bị bệnh trên cây từ 25 % đến dưới 50 %

4

Tỷ lệ quả, hạt bị bệnh trên cây bằng hoặc lớn hơn 50 %

A.3  Áp dụng đối với bệnh hại thân, cành.

Bảng A.3.1  Bệnh có triệu chứng trên thân cành như bệnh loét thân, chảy nhựa.

Cấp bệnh

Mức độ biểu hiện

0

Thân không bị bệnh

...

...

...

Diện tích thân bị bị bệnh dưới 10 %

2

Diện tích thân bị bệnh từ 10% đến dưới 25 %

3

Diện tích thân bị bệnh từ 25 % đến dưới 50 %

4

Diện tích thân bị bệnh bằng hoặc lớn hơn 50 %

Bảng A.3.2  Các bệnh có triệu chứng trên thân cành và tán lá.

Cấp bệnh

...

...

...

Mức độ biểu hiện trên lá

0

Không có vết bệnh trên thân

Tán lá bình thường, cây khỏe

1

Chiều dài vết bệnh nhỏ hơn 10 cm, có xì mủ chảy nhựa.

Tán lá thưa, có biểu hiện úa vàng

2

Chiều dài vết bệnh lớn hơn hoặc bằng 10 cm đến nhỏ hơn 20 cm, có xì mủ chảy nhựa

...

...

...

3

Chiều dài vết bệnh lớn hơn hoặc bằng 20 cm đến nhỏ hơn 30 cm, có xì mủ chảy nhựa.

Toàn bộ tán lá bắt đầu chuyển màu vàng

4

Chiều dài vết bệnh bằng hoặc lớn hơn 30 cm, có xì mủ chảy nhựa.

Toàn bộ tán lá bị héo, khô và rụng, cây chết

Bảng A.3.3  Bệnh không có triệu chứng bên ngoài trên thân cành như bệnh rỗng ruột.

Cấp bệnh

Mức độ biểu hiện

...

...

...

Thân không bị mục, rỗng

1

Diện tích bị mục rỗng nhỏ hơn 15 %

2

Diện tích bị mục rỗng lớn hơn hoặc bằng 15 % đến nhỏ hơn 30 %

3

Diện tích bị mục rỗng lớn hơn hoặc bằng 30 % đến nhỏ hơn 50 %

4

Diện tích bị mục rỗng bằng hoặc lớn hơn 50 %

...

...

...

Cấp bệnh

Mức độ biểu hiện

0

Thân, cành không xuất hiện tua mực

1

Trên thân cành có dưới 2 điểm xuất hiện tua mực hoặc chiều dài tua nhỏ hơn 5 cm

2

Trên thân cành có từ 2 đến dưới 5 điểm xuất hiện tua mực hoặc chiều dài tua từ 5 cm đến nhỏ hơn 10 cm

3

...

...

...

4

Trên thân cành có 10 điểm trở lên xuất hiện tua mực hoặc chiều dài tua bằng hoặc lớn hơn 15 cm

Bảng A.4  Áp dụng đối với bệnh hại rễ do các vi sinh vật gây hại như nấm gây bệnh Fusarium, Phytophthora, Pythium, tuyến trùng hại rễ ... kết hợp thu mẫu bệnh vùng rễ.

Cấp bệnh

Mức độ biểu hiện trên lá

0

Cây khỏe, sinh trưởng tốt, rễ không bị hại

1

Lá bắt đầu bị hẻo nhưng sinh trưởng bình thường

...

...

...

Một số lá khô héo

3

Cây bị khô dần

4

Cây bị chết khô

Phụ lục B

(Quy định)

Phương pháp xác định các chỉ tiêu bệnh hại

...

...

...

(B.1)

Trong đó: N là số lượng ô tiêu chuẩn điều tra.

S là số diện tích cần điều tra (từ 0,2 đến 3,0 % tổng diện tích điều tra).

h là tỷ lệ phần trăm diện tích điều tra.

s là diện tích ô tiêu chuẩn điều tra.

B.2  Xác định diện tích nhiễm bệnh

Được tính toán trực tiếp thông qua đo diện tích trên bản đồ phân bố bằng các dụng cụ đo đạc như máy định vị tọa độ GPS hoặc sử dụng công thức và các ngưỡng thống kê bệnh hại được nêu trong tiêu chuẩn TCVN 13268-7:2023 Bảo vệ thực vật - Phương pháp điều tra sinh vật gây hại - Phần 7: Nhóm cây lâm nghiệp:

...

...

...

Trong đó: Xi (ha) là diện tích nhiễm sinh vật gây hại ở mức i.

N_n là số điểm nhiễm sinh vật gây hại của yếu tố thứ n.

S_n là diện tích cây trồng của yếu tố thứ n.

10 là số điểm điều tra của 1 yếu tố.

i là mức nhiễm bệnh nhẹ, trung bình, nặng.

B.3  Tỷ lệ bệnh (P)

Được tính riêng cho từng loại bệnh hoặc tính chung cho các loại bệnh trên cùng một cây tùy mục đích của công tác điều tra.

(B.3)

...

...

...

n là số cây bị bệnh.

N là tổng số cây điều tra.

B.4  Chỉ số bệnh (R)

Được tính bằng công thức sau:

(B.4)

Trong đó: R là chỉ số bệnh (%)

n_i là số cây bị bệnh ở cấp bệnh i

v_i là trị số của cấp bệnh i, có giá trị từ 0 đến 4

...

...

...

V là giá trị cao nhất của thang phân cấp bệnh được sử dụng.

Dựa trên trị số của chỉ số bệnh (R) được chia làm 5 mức độ:

Không bi bệnh:

Bệnh hại nhẹ:

Bệnh hại trung bình

Bệnh hại nặng:

Bệnh hại rất nặng

R (%) = 0 %

R (%) < 25 %

...

...

...

50 % ≤ R (%) < 75 %

R (%) ≥ 75 %

B.5  Hiệu quả phòng, chống bệnh hại

Được tính dựa theo chỉ số bệnh trước và sau khi tiến hành phòng, chống theo công thức Henderson - Tilton đã được quy định trong TCVN 12561:2018 Thuốc bảo vệ thực vật - Khảo nghiệm hiệu lực sinh học của thuốc trên đồng ruộng:

(B.5)

Trong đó: E là hiệu quả phòng chống (%)

R_cb là chỉ số bệnh ở ô đối chứng tại thời điểm trước xử lý.

R_ca là chỉ số bệnh ở ô đối chứng tại thời điểm sau xử lý.

...

...

...

R_ta là chỉ số bệnh ở ô xử lý thuốc tại thời điểm sau xử lý.

Thư mục tài liệu tham khảo

[1]. ISPM (International Standards Phythosanity Measures) No. 5 - Glossary.

[2]. ISPM (International Standards Phythosanity Measures) No. 6 - Surveillance.

[3]. ISPM (International Standards Phythosanity Measures) No. 9 - Guidelines for Pest Eradication Programmes.

[4]. Vũ Triệu Mân. Giáo trình bệnh cây đại cương. Nhà Xuất bản Nông nghiệp, 2007.

[5]. TCVN 8928:2013 về Phòng trừ bệnh hại cây rừng - Hướng dẫn chung

[6]. Tiến bộ kỹ thuật: “Quy trình kỹ thuật quản lý tổng hợp bệnh chết héo gây hại keo lá tràm, keo lai và keo tai tượng”, Cục Bảo vệ thực vật, 2021.

...

...

...

[8]. Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật số 41/2013/QH13.

[9]. Luật Lâm nghiệp số 16/2017/QH14

[10] QCVN 01-38: 2010/BNNPTNT, Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về phương pháp điều tra phát hiện dịch hại cây trồng.